Çoğu gencin, günde 60 dakikalık fiziksel aktivite önerisiyle tanışmadığı yapılan çalışmalarda karşımıza çıkmaktadır. Dolayısıyla, çocuklara ABC’yi öğretmek gibi, nasıl hareket edileceğini ve aktif yaşam tarzının nasıl yönetileceğinin de öğretilmesi önemlidir. Bu, çocuklara okuma ve yazma öğretme amacıyla paralel olarak, dünyayı keşfetmelerini sağlar. Onlara hareket etmeyi öğretmek, onlara yaşam boyu aktif olma yeteneği sağlar.
Fiziksel okuryazarlık konsepti yeni olmakla birlikte çok dikkat çeken bir konudur. Fiziksel okuryazarlık; ‘’motivasyon, güven, fiziksel yeterlilik, bilgi ve hayat boyu fiziksel aktivitelere katılmak için değer verme ve sorumluluk almayı anlama’’ olarak tanımlanmıştır. Fiziksel okuryazarlık, çocukluk boyunca motor becerilerin gelişimini vurgulamakta ve bu becerilerin gelecek spor veya fiziksel aktiviteye katılım için temel oluşturduğunu göstermektedir. Okuma ve yazma ile ilgili olan okuryazarlığı düşünün – bunlar çocukların başarılı olmaları için öğrenmeleri gereken temel becerilerdir. Çocukların yaşam boyu aktif olmalarına yardımcı hareket becerileri edinme ile ilgili olduğundan dolayı fiziksel okuryazarlık da buna benzemektedir. Bu hareket becerileri yürümek, koşmak, ip atlamak, zıplamak fırlatmak gibi şeylerdir ve hepsi temel hareket becerileri olarak kabul edilir. Başka bir deyişle, temel hareket becerileri sonraki-gelecekteki hareketlerin ABC’sidir.
Temel hareket becerileri lokomotor beceri ve nesne kontrol becerisi olarak ikiye ayrılabilir. Lokomotor beceriler koşmak, zıplamak, sıçramak ip atlamak ve gallop yapmak gibi hareketleri içermektedir. Nesne kontrol becerileri ise fırlatmayı, yumruklamayı, kovalamayı ve çarpmayı içermektedir. Çoğu çocuk (yaklaşık %60'ı), beş yaşından altı yaşına kadar bu becerilerde yetkinleşmelidir. Çocuklar temel hareket becerilerinde ustalaştıklarında, yeteneklerini geliştirmeyi ve fiziksel aktivitenin çeşitli formlarına dahil olmayı sürdürebilirler. Bu fiziksel aktivite formları sporları (futbol, beysbol) ve boş zaman fiziksel aktivitelerini (yürümek, tırmanmak) içerir. Bu beceriler yeteri kadar gelişmediğinde, çocuk fiziksel aktivitelere katılmak istemeyebilir. Dolayısıyla çocuklara bu hareket becerilerini hem yapılandırılmış hem de yapılandırılmamış oyunlarla pratik etme fırsatı sağlamak önemlidir. Çocukların fırsatlara ve temel beceri eğitimi almaya ihtiyaçları vardır. Hedef, çocukların kendi becerilerine güvenini geliştirmek, daha fazla fiziksel aktiviteye katılmaları ve sonunda daha aktif yaşam stilini yönetmeleri olmalıdır. Çocuğun hayatına fiziksel aktiviteyi dahil etmek o kadar da zor değil – aileyle akşam yemeği sonrası yürüyüş, parka gitmek ya da dışarıda oynamak için ekranları bir saat kapatmak kadar basit olabilir.
ÇEVİRİ: Bahar ÖKSÜZOĞLU
Battista, R.A. (2015). Physical Literacy: Teaching Children the ABCs of Movement. ACSM Fit Society. 17(3).